index in gesprek
met de directeur Wallonië-Brussel van de federatie Federgon

Arnaud Le Grelle is al bijna twintig jaar werkzaam voor Federgon als directeur Wallonië-Brussel en de Duitstalige Gemeenschap. Zijn interesse in de arbeidsmarkt was de drijfveer om, na een carrière van zo’n vijftien jaar als lobbyist, over te stappen naar de federatie.

Federgon is de enige federatie voor private arbeidsmarktbemiddelaars en HR-dienstverleners in België en daarom hebben we de heer Le Grelle gevraagd om zijn professionele visie op interimwerk in Wallonië en de andere delen van België met ons te delen.

HR-dienstverlening is een branche waar veel vooroordelen over bestaan. Wat is uw kijk hierop en in hoeverre heeft de Belgische economie tijdelijk werk nodig?

België is een federale staat bestaande uit verschillende gemeenschappen (Vlaams, Franstalig en Duitstalig) en hun verschillende culturen. We zien dan ook dat de manier waarop er over HR-dienstverleners wordt gedacht per regio verschilt. In Vlaanderen en het Duitstalige gebied wordt er op een pragmatische manier gekeken naar private arbeidsbureaus. In het Franstalig gebied zien we echter een sterke terughoudendheid ten opzichte van commerciële partijen en blijft de acceptatie van de rol van ‘handelaar in arbeid’ laag, ondanks het IAO-verdrag nr. 181, waardoor de communicatie soms lastig is.

Ook op economisch vlak zijn er grote verschillen per regio en dit heeft grote invloed op de interimbranche. Zo is er in Brussel maar weinig industrie, in tegenstelling tot Vlaanderen, een grote industriële regio met een bloeiende moderne economie. Maar dit economisch succes wordt afgeremd door een tekort aan arbeidskrachten. In het noorden van het land is er een concentratie van economische activiteit. In het zuidelijke Wallonië is de textielindustrie, stammend uit de tijd van de industriële revolutie, teloorgegaan en verlopen hervormingen moeizaam. Wel is deze regio nu wereldleider op het gebied van farmaceutische en biotechnologische industrie, maar dit creëert niet voldoende banen voor alle mogelijke uitzendkrachten. Het oosten van het land, met de Duitstalige gemeenschap, kent een meer lokale economie, met slechts een beperkt aantal grote bedrijven. Maar hier vormt duaal leren, onder invloed van het Duitse model, een belangrijke factor voor een sterke economie.

Voor welke kandidaten biedt interimwerk volgens u de meeste voordelen?

Federgon publiceert elke twee jaar een onderzoek naar de profielen van kandidaten. Het meest recente onderzoek komt uit 2022. In het verleden werd er met de analyses een gemiddeld profiel bepaald, maar in de loop der tijd heeft de federatie gezien dat uitzendkrachten zeer divers zijn. We zien enorme verschillen naargelang het publiek.

In België bestaat uitzendwerk nog grotendeels uit werk voor arbeiders, merendeels in traditioneel gezien mannelijke sectoren en gericht op jonge werknemers. Maar we zien dat dit evolueert naar gelijkheid tussen arbeiders en bedienden, met name door de keus van België om te proberen geen onderscheid meer te maken tussen deze twee statuten.

Daarnaast is diversiteit het sterke punt, een echte onderscheidende factor, van uitzendwerk. En daar zijn we trots op. Er is een grote aanwezigheid van vrouwen in door mannen gedomineerde sectoren waarin vooral arbeiders werkzaam zijn. Daarnaast is 20% van de uitzendkrachten boven de 45 jaar. België is bovendien de voornaamste werkgever voor zowel jongeren met en zonder diploma, als voor mensen met een buitenlandse achtergrond.

We kunnen onderscheid maken tussen vijf profielen:

• Jongeren zonder diploma, of weinig gediplomeerd, op zoek naar ervaring.
• Gediplomeerde jongeren die hun ervaring willen verdiepen om een werkgever te vinden waarbij ze langdurig willen werken.
• Personen, voornamelijk vrouwen, die terug willen keren op de arbeidsmarkt na een lange pauze.
• Personen die al lang als uitzendkracht werkzaam zijn, met name in beroepen waar schaarste is.
• Oudere uitzendkrachten die op zoek zijn naar werk of op deze manier de laatste jaren van hun carrière willen doorbrengen.

Wat kunnen politici doen om uitzendwerk te verbeteren?

België bevindt zich op het kruispunt van de Noord- en Zuid-Europese cultuur, en het federalisme biedt een goede oplossing voor deze complexiteit. Het zijn de sociale partners, de vertegenwoordigers van werkgevers en de vakbonden die de grootste invloed op de sociaaleconomische onderwerpen hebben. Zo regelen de sociale partners onder andere de sectorale realiteit waaronder die van de uitzendbranche. Doordat de interimsector zeer gereguleerd en paritair is, kunnen vakbonden meedenken en bijdragen aan de arbeidsomstandigheden voor uitzendkrachten. Arnaud Le Grelle ziet positieve vorderingen op dit gebied, ondanks dat er moeilijkheden blijven bestaan. Zo is bijvoorbeeld een vaste aanstelling voor uitzendkrachten nog steeds niet mogelijk in België, in tegenstelling tot Frankrijk en Duitsland, omdat de vakbonden zich verzetten tegen de ondertekening van twee collectieve arbeidsovereenkomsten die hiervoor een essentieel onderdeel vormen.

In België is de wet betreffende tijdelijke arbeid uit 1987 op federaal niveau beslist en deze biedt een nationaal kader geldend voor het hele land. Elke regio heeft een ander goedkeuringssysteem voor uitzendbureaus met elk hun eigen regels voor de uitvoering, wat soms voor complexe situaties zorgt. De directeur van Wallonië en Brussel vindt dat de steun van politieke vertegenwoordigers nog achterblijft. Le Grelle noemt met name het recente geval waarbij Wallonië de interimsector heeft uitgesloten van overheidssteun ter stimulering van werkgelegenheid voor jonge en langdurige werklozen, twee belangrijke doelgroepen van uitzendwerk. De politieke vertegenwoordigers vinden dat het bieden van steun aan uitzendbureaus een verkeerd signaal afgeeft, aangezien zij enkel tijdelijke contracten bieden. Uitzendkrachten krijgen nu daarom pas een vermindering van sociale lasten bij een contract van minimaal twee maanden. Federgon blijft onvermoeibaar opkomen voor de belangen van de sector.

Hoe kan Federgon het beeld van tijdelijk werk verbeteren in België?

Federgon is al meer dan 50 jaar op verschillende juridische en legislatieve niveaus werkzaam. Eerst de strijd voor de erkenning van interim en de goedkeuring van de wet op tijdelijke arbeid en daarna het opzetten van een heel eigen sector in samenwerking met vakbonden en het regelmatig afsluiten van collectieve arbeidsovereenkomsten.

De werkgeversfederatie heeft ook zelfregulering als missie, bijvoorbeeld door middel van het opstellen van een gedragscode en een systeem van verplichte bijscholing voor alle uitzendconsulenten. Deze bestaat onder andere uit een verplicht examen dat bij Federgon gedaan moet worden voordat de consulent in contact komt met klanten. Het doel is om professionals te scholen op het gebied van sociale wetgeving, het sociale zekerheidsrecht en welzijn op het werk, plus kernwaarden zoals diversiteit en het tegengaan van discriminatie. Daarnaast zijn er ook continue bijscholingen en specifieke acties gericht op bepaalde doelgroepen.

Het voornaamste doel is een groep professionals te creëren die alle tools in huis hebben om als partner te fungeren voor de overheidsdiensten die zich bezig houden met arbeidsbemiddeling, en om kandidaten banen aan te bieden die leiden tot een vaste aanstelling, als ze dit wensen.

Welke concrete projecten staan bij Federgon op de planning?

Er zijn veel lopende projecten, maar de directeur van Wallonië en Brussel noemt er enkele:

• Het mogelijk maken van een vaste aanstelling voor uitzendkrachten om daadwerkelijk duurzame banen te creëren en niet meer enkel onzekere dienstverbanden aan te bieden.
• Het opzetten van transitietrajecten, zodat werknemers die van baan willen veranderen of waarmee de werkgever de samenwerking wil beëindigen een nieuwe baan kunnen vinden zonder ontslag of periode van werkloosheid. Federgon is begonnen met het creëren van een juridisch kader voor deze nieuwe werkwijze en hoopt dit project snel in praktijk te kunnen brengen.

Hoe kijken jullie naar digitalisering, een trending onderwerp, in de uitzendbranche?

In België is dit al een tijd een relevant onderwerp en Federgon heeft al een aantal jaar geleden digitale arbeidscontracten mogelijk gemaakt voor tijdelijk werk.

Ook maaltijdcheques voor uitzendkrachten worden nu uitgegeven op een door Federgon gecentraliseerde elektronische kaart.

Daarnaast is er, samen met de betrokken overheidsinstanties, een digitaal aangiftesysteem voor werknemers opgezet om sociale fraude tegen te gaan. De banden met de overheid zijn erg sterk op digitaal gebied.

En welke rol speelt kunstmatige intelligentie in de toekomst van de uitzendbranche?

Het gebruik van computers, bijvoorbeeld voor zoek- en selectiesystemen is min of meer volledig geautomatiseerd. Bij het opstellen van vacatures wordt volop gebruik gemaakt van AI, evenals bij het zoeken naar profielen. De grote spelers zorgen voor belangrijke ontwikkelingen op dit gebied. Voor het identificeren van competenties op een cv staan we echter nog maar aan het begin. Maar we moeten nooit vergeten wat de uiteindelijke rol van een recruiter is, namelijk ervoor zorgen dat een persoon past bij een organisatie en zich goed voelt binnen de cultuur en het team, waarvoor echt een stukje empathisch vermogen nodig is. Dit is wellicht de scheidslijn tussen mens en machine.